کارشناسی ارشد مهندسی عمران راه و ترابری

دانشگاه پیام نور دانشکده تهران شمال

دوره کارشناسی ارشد مهندسی عمران راه و ترابری

ترم 2 - درس : مهندسی ترافیک پیشرفته

استاد:           دکتر کامران رحیم اف

عنوان: خلاصه و حل سوال نمونه فصل1و2

امیر انجینی

منبع:   مهندسی ترافیک پیشرفته       سید فرزین فائزی   مهدی کوهیان

فصل اول مفاهیم مهندسی ترافیک  صفحات 1 تا 15

مهندسی ترافیک :                                              Traffic Engineering

***مهندسی حمل و نقل کاربرد تکنولوژی و اصول علمی در برنامه ریزی طراحی ، فراهم آوردن حمل و نقل ایمن ، سریع ، راحت ، اقتصادی ، و سازگار باشرایط محیطی برای حرکت افراد و کالا است.

***مهندسی ترافیک : بخشی از مهندسی حمل و نقل است که شامل برنامه ریزی ، طراحی هندسی و عملکردی و عملکرد ترافیکی راهها ، خیابانها ، بزرگراهها وشبکه آنها،  پایانه های زمینهای همجوار ، و ارتباط با انواع دیگرحمل و نقل است .

هدف مهندسی ترافیک: حفظ ایمنی ترافیک راهها

آمار:            73 تا 83 آمارتلفات سوانح رانندگی هرسال 9.3 %  افزایش دارد .

                   83 تا 92 این روند به طور متوسط  5%  کاهش دارد

                   92  کشته شدگان سوانح رانندگی 17 هزارنفر

خطای انسانی دربروز تصادفات رانندگی اثرزیادی دارد پس اقدمات پیشگیری به فرهنگ سازی و برنامه آموزشی بپردازد تا تلفات کاهش یابد .

اهداف مهندسی حمل ونقل ،«ترافیک» :  1. ایمنی  2. سرعت 3.راحتی 4.دسترسی = سهولت 5. اقتصادی بودن    6. سازگاری بامحیط

تقاضای سفر :                                                Transportation  Demand

تمایل و تقاضای تعداد وسایل نقلیه یا افراد که می خواهند از محل خاص در زمان خاص عبورکنند .

تقاضای سفر با الگوهای کاربری زمین و تسهیلات حمل و نقل موجود ارتباط مستقیم دارد .

زنجیره = چرخه :  تقاضای حمل و نقل – تسهیلات حمل و نقل – کاربری

افزایش ظرفیت حمل و نقل سبب افزایش تقاضای سفر می شود .

افزایش تقاضا سبب افزایش تسهیلات و افزایش تسهیلات سبب افزایش نیاز به کاربری می شود .

 - افزایش ظرفیت راه ها و سیستم های حمل و نقل هدف نیست . چرا؟

چون سبب افزایش تراکم و شلوغی می شود . در شهرها برای افزایش تقاضای سفر ، بر برنامه های حمل و نقل عمومی و هم پیماییCarpooling  ،بهبود راه ها ، حذف گلوگاه ها تاکید می شود .

سوال: مهمترین هدف مهندسی حمل و نقل چیست ؟               ایمنی  ، جابجایی مسافر و کالا

فراهم آوردن حمل و نقل ایمن ، سریع ، راحت ، اقتصادی ، و سازگار باشرایط محیطی برای حرکت افراد و کالا. ایمنی  2. سرعت 3.راحتی 4.دسترسی = سهولت 5. اقتصادی بودن    6. سازگاری بامحیط

قابلیت جابجایی و قابلیت سفر      Mobility  Accessibility

*** قابلیت جابه جایی : با سرعت و میزان ترافیک موتوری می سنجند ، هرچه تعداد وسیله نقلیه بیشتری باسرعت بالاتر بتوانند جابجا شوند نقش جابجایی راه بیشتر است . توانایی سفر به مقاصد مختلف همراه باامکان ارتباط آسان است . جابجایی از طریق آزادراه ها و بزرگراهها ، راههای شریانی درجه1و2 فراهم می شود .

*** قابلیت دسترسی : نحوه ارتباط ترافیک موتوری با املاک مجاوراست، با  تعداد تقاطع های هم سطح راه ، امکان پذیری و آسانی ورود و خروج ترافیک موتوری ، امکانات پارکینگ حاشیه ای  ، نزدیکی به ایستگاههای حمل و نقل عمومی می سنجند  .هر چه تقاطع و ورودی و خروجی را زیاد باشد نقش دسترسی راه بیشتر است . توانایی رسیدن به یک منطقه یا ورودی خاص را نشان می دهد. قابلیت دسترسی فاکتور مهم در ارزشمندی و قیمت زمین است .ازطریق شبکه خیابانهای محلی، دسترسی  فراهم می شود .

جابجایی و دسترسی : این دو مفهوم بسیار ارتباط دارند.بیشتر راهها هردو عملکرد را دارند . یک سیستم حمل و نقل خوب باید از عملکردهای قابلیت جابجایی و قابلیت دسترسی برخوردار باشد تا ایمنی و کارآیی لازم را داشته باشد . 

آیا باهم ارتباط معکوس دارند ؟ با افزایش دسترسی جابجایی کاهش می یابد ؟

سوال: قابلیت دسترسی را با کدام فاکتورها می سنجند؟

1. تعدادتقاطع های هم سطح راه
2. امکان پذیری و آسانی ورودی و خروجی ترافیک موتوری
3. امکانات پارکینگ حاشیه ای 
4. نزدیکی به ایستگاههای حمل و نقل عمومی

مسافر ، کالاها ، وسایل نقلیه

سوال: معمول ترین واحد مورد استفاده برای مهندس ترافیک چیست ؟           وسایل نقلیه

سوال: چرا سیستم راه ها برنامه ریزی و طراحی می شوند ؟

جواب :  تا مطمئن و کارا وسیله نقلیه را از جایی به جای دیگر انتقال دهند .

هدف جابجایی وسیله نقلیه نیست ، هدف جابجایی مسافر و کالا است .

-    مهندسی ترافیک مدرن تمرکز بر مسافر و کالا دارد .

برای افزایش ظرفیت آزادراه باید تعداد خطوط را زیاد کرد

ظرفیت آزاد راه = حرکت وسایل نقلیه و افراد

افزایش ظرفیت آزادراه  = افزایش حرکت وسایل نقلیه و افراد = افزایش خطوط عبور آزادراه

ولی برای افزایش ظرفیت حمل ، تعداد سرنشینان وسایل نقلیه نیز باید افزایش یابد .

سوال: دو روش افزایش ظرفیت آزادراه چیست ؟

1.   افزایش تعداد خطوط عبور ،             2.  افزایش تعداد سرنشینان وسایل نقلیه

مثال:    1) آزادراهی با 2000 وسیله نقلیه درهر ساعت با یک مسافر در هر وسیله 2000 مسافر در هرساعت ظرفیت دارد .

2) اگر تعداد متوسط سرنشینان هروسیله 2 نفرباشد ظرفیت به  4000 مسافر در هرساعت می رسد.

3) اگر یک خط ویژه اتوبوس برای این آزادراه در نظر بگیریم ، ظرفیت عبور 2000 سواری به 1000 اتوبوس کاهش ،  ولی هراتوبوس 50 مسافر را می برد در کل ظرفیت جابجایی مسافر به 50000 می رسد.

جایجایی کالا باید موثر و کارا باشد قابلیت دسترسی به تسهیلات اجازه می دهد که کامیون کالاها با آشفتگی کمتر در ترافیک باراندازی و بارگیری کنند ،

طراحی ، عملکرد و کنترل سیستم های راه ، متکی برمشخصه وسایل نقلیه و راننده است . ولی در تجزیه و تحلیل نهایی هدف حرکت مسافر و کالا است نه وسایل نقلیه .

انواع روش های حمل و نقل:   4 دسته         جاده ای ، ریلی ، دریایی ، هوایی

1) حمل و نقل جاده ایی        بیشترین سهم ، کمترین محدودیت فیزیکی

2) حمل و نقل ریلی              خطوط آهن : منو ریل ها  ، و خطوط آهن مغناطیسی

3) حمل و نقل دریایی          موثرترین شیوه انتقال محمول های سنگین و حجیم تا فوصل زیاد

4) حمل و نقل هوایی           محدودیتی برای راه هوایی وجود ندارد ، تراکم برفراز اقیانوس اطلس و آرام شمالی ، اروپا و آمریکای شمالی است

سوال: در بین روشهای مختلف حمل و نقل ، بیشترین سهم را کدام گروه دارند ؟   جاده ای

سیستم های حمل ونقل شهری برای مسافر: 1.اتومبیل 2.تاکسی 3.اتوبوس محلی 4.اتوبوس سریع السیر  5. پاراترانزیت  6. قطارسبک 7. قطار سنگین    8. فریFerrry = حمل ونقل عمومی آبی

  سیستم های حمل و نقل بین شهری برای مسافر :

  1. اتوبوس بین شهری   2. راه آهن  3. خطوط هوایی   4. خطوط آبی  5

  سیستم های حمل و نقل بین شهری کالا  :

1.کامیون بزرگ حمل بار    2. کامیون محلی   3. راه آهن   4. آبی   5. بارهوایی  6. خطوط لوله

اجزای کلیدی مهندسی ترافیک :   یکپارچه سازی سیستمهای حمل و نقل هوشمند

مطالعات مشخصه های ترافیکی        ارزیابی عملکرد           طراحی تسهیلات           کنترل ترافیک

عملیاتهای ترافیکی ،                             مدیریت سیستمهای حمل و نقل ،

مدیریت سیستم های حمل و نقل

مدیریت تقاضا در حمل و نقل شهری

مدیریت عرضه در حمل و نقل شهری

مراجع استاندارد برای مهندسی ترافیک

موسسه مهندسان حمل و نقل    ITE

موسسه تحقیقاتی حمل و نقل  TRB    شاخه ای از اکادمی ملی مهندسی  

گروه حمل و نقل مهندسان عمران جامعه آمریکا   ASCE

وزارت دولتی حمل و نقل                               DOT                

نظارت بزرگراهی فدرال                            FHWA          

نظارت امنیت ترافیک بزرگراهی ملی       NHTSA 

خود آزمایی فصل اول

1. مهمترین هدف مهندس حمل و نقل چیست؟ ؟        ایمنی  ، جابجایی مسافر و کالا

فراهم آوردن حمل و نقل ایمن ، سریع ، راحت ، اقتصادی ، و سازگار باشرایط محیطی برای حرکت افراد و کالا. ایمنی  2. سرعت 3.راحتی 4.دسترسی = سهولت 5. اقتصادی بودن    6. سازگاری بامحیط

2. تقاضای سفر بطور مستقیم در ارتباط با کدام عامل است؟

 تقاضای سفر با الگوهای کاربری زمین و تسهیلات حمل و نقل موجود ارتباط مستقیم دارد .

3. توانایی برای سفربه مقصدهای مختلف همراه باارتباط آسان را توضیح دهید.

قابلیت جابه جایی : با سرعت و میزان ترافیک موتوری می سنجند ، هرچه تعداد وسیله نقلیه بیشتری باسرعت بالاتر بتوانند جابجا شوند نقش جابجایی راه بیشتر است . توانایی سفر به مقاصد مختلف همراه باامکان ارتباط آسان است . جابجایی از طریق آزادراه ها و بزرگراهها ، راههای شریانی درجه1و2 فراهم می شود .

4. دربین روشهای مختلف حمل و نقل ، بیشترین سهم را کدام گروه دارند؟

حمل و نقل جاده ایی        بیشترین سهم ، کمترین محدودیت فیزیکی

5. مدیریت تقاضای سفر را توضیح دهید.

گسترش و جمعیت بالای شهرهاسبب شده حجم سفرها و ضرورت سفر بسیار بیشتر از تسهیلات باشد پس لازم است که سفرها بگونه ای مدیریت شود که از سفرهای غیر ضرور جلوگیری شود،  این مورد به مدیریت تقاضای سفر معروف است که با انجام اقدامات مدیریتی ، سعی در کاهش تقاضای سفر دارد

مدیریت تقاضا در حمل و نقل شهری : بارشد روزافزون ترافیک در معابر شهری و ایجاد تراکم ، مجموعه اقدامات مدیریتی که سبب کاهش تعداد سفرها درسیستم حمل و نقل شهری شود را مدیریت تقاضا گویند . رایج ترین روشهای مدیریت تقاضا : 1)یکپارچگی طراحی کاربری زمین ، 2) دورکاری 3) توسعه سامانه های الکترونیک  4) یکپارچگی سازمانی

سوال ، موثرترین شیوه انتقال محموله های حجیم و سنگین تا فواصل زیاد کدام است؟

روش حمل و نقل دریایی

شروع: 10/ 2 /1400        استاد : دکتر کامران رحیم اف    بهار 1400        امیر انجینی 01/02/1400

فصل دوم اجزاء سیستم ترافیک  صفحات 17 تا 31 (50)

هدف کلی ،   بررسی اجزا سیستم ترافیک

هدفهای یادگیری:

1. اجزاء اصلی در یک سیستم ترافیک و مشخصات آن ها را بین کند .

2. انواع میدان دید

3. مهمترین مشکلات بینایی

4. خصوصیات گردش وسایل نقلیه

 مقدمه

5 عامل اصلی مؤثردرسیستم ترافیک : 1)کاربران راه(رانندگان ، دوچرخه سواران ،  عابران پیاده)

2)وسایل نقلیه(شخصی و عمومی )  3)خیابانها و راهها  4)ابزار و دستگاههای کنترل ترافیک 5)محیط اطراف

کاربران راه 1ویژگیهای دیداری رانندگان ، 2میدان دید ، 3اختلالات مهم بصری ، 4زمان مشاهده و عکس العمل  ، 5توقع و انتظار ، 6مسافت عکس العمل ، 7خصوصیات عابران پیاده ،   

وسایل نقلیه   خصوصیات گردش وسایل نقلیه

خودآزمایی فصل دوم

1.انواع میدان دید را نام برده توضیح دهید؟ 

1»واضح یا دقیق : 3 تا10 درجه عناوینتابلوها و علائم فقط در این محدوده دید قابل خواندنند 

2»آشکار: 10 تا 12 درجه ، تشخیص رنگوشکل در این محدوده ممکن است.

3»پیرامونی = محیطی : راست وچپ 90 و بالا60 پایین70 درجه ، حرکت اشیادر آ« دیده می شود و اشیا ثابت در میدان دید محیطی دیده نمی شوند .

2. یکی ار عوامل بصری مؤثر در رانندگی حرکت در عمق است. این عامل را توضیح دهید.

تعریف : تشخیص تغییرات  در اندازه تصویر

نمونه قضاوت در مورد سرعت وسیله در حال نزدیک شدن یا دور شدن

3. زمان دید و عکس العمل شامل چه زمانهایی است هر کدام را توضیح دهید .  PRT=PIEV

1» درک ودریافت : راننده متوجه جسم ووضع آن درمیدان دیدمیشود که بایدبدان پاسخ مناسب دهد

2»شناسایی : راننده اطلاعات راآنالیز می کند تا درباره چگونگی پاسخ تصمیم بگیرد

3» تصمیم گیری : راننده درباره چگونگی پاسخ تصمیم می گیرد .

4 » پاسخ=واکنش: اجرای واکنش راننده   

4. ظرفیت تسهیلاتی که برای عابران پیاده در نظر گرفته می شود ، در حالت کلی بر حسب چه پارامتری بیان می شود؟

5. در حالی که تعداد عابران سالمند کمتر از 20% کل عابران باشد و شیب کمتر از 5% باشد .

7. در آیین نامه اشتو وسایل نقلیه به چند دسته تقسیم شده اند . هرکدام را توضیح دهید.

4دسته: سواری ،  اتوبوس، کامیون ، خودروی تفریحی

8. انواع  تجهیزات کنترل ترافیک افقی را نام ببرید؟  خط کشی ،نوشته ، نقش ها ، علائم برجسته

خط کشی ها : از علائم مهم برای افزایش ایمنی در عبور و مرور وسایل نقلیه ، کهسبب دقت در رانندگی و هشدار برای رانندگان می شود .در برخی موارد،خط کشی  مکمل سایر تجهیزات کنترل ترافیک مانند تابلوها و چراغهای راهنمایی است و در بقیه موارد بتنهایی بکار می رود.

سوالات     

توزیع نرمال :

بیشتر ویژگیهای انسانی از توزیع نرمال پیروی می کند، یکی از مهمترین توزیع های احتمالی پوسته در نظریه احتمالات است.

2. چرابه رنگ سبزچراغ راهنمایی رنگدانه آبی وبه رنگ قرمزرنگدانه زردمی افزایند؟

تا تشخیص رنگ برای رانندگان کور رنگ ساده تر باشد

3. برای اصلاح ناتوانی درتشخیص رنگ های چراغ راهنمایی به دلیل کور رنگی که شایع ترین نوع آن ناتوانی درتشخیص قرمزوسبز است چه اقداماتی صورت می گیرد؟

به رنگ سبزچراغ راهنمایی رنگدانه آبی وبه رنگ قرمزرنگدانه زردمی افزایند  ، محل قرار گیری رنگها در چراغ راهنمایی استاندارد و ثابت است ، در چراغ عمودی قرمز در بالاو سبز در پایین ، در چراغ افقی قرمز درچپ و سبز در راست ،    قرمز چپ بالا    قچب    ،،،       سرپا  سبز راست پایین